Η κινέζικη παροιμία “Αν είσαι φίλος, μην μου δίνεις ψάρια να τρώω, μάθε με να ψαρεύω», είναι πολύ επίκαιρη. Τώρα λίγο πριν τις αυτοδιοικητικές εκλογές , επίκαιρη όσο ποτέ για το πως πρέπει να διαχειριστούν τους οικονομικούς πόρους οι δήμοι.
Αλλά κυρίως, πως θα δημιουργήσουν πόρους οι δήμοι και όχι “πέσε πίτα να σε φάω” όπως λέει η ελληνική ρήση , δηλαδή μην περιμένουμε λεφτά από τη κεντρική κυβέρνηση. Γιατί όχι; Γιατί λεφτά υπάρχουν. Ο κάθε Δήμος έχει λεφτά, ναι από τα σκουπίδια του.
Δήμε ή αλλάζεις ή απολύεσαι
Γιατί αν δεν μπορείς να κάνεις τα βασικά, ακόμα και τώρα που η νομοθεσία σου λύνει τα χέρια, δεν μπορούμε πλέον να περιμένουμε τίποτα από σένα. Αυτή είναι η βασική σου αρμοδιότητα η συλλογή των αποβλήτων και πλέον και η διαχείριση τους προς όφελος της πόλης. Μια απλή εξίσωση πρέπει να λύσεις αν θέλεις λεφτά και το καλό των δημοτών, να μπουν οι κάδοι στα κτίρια, η ευθύνη του παραγωγού αποβλήτων να γίνει πράξη.
Τα απόβλητα είναι χρήμα. Δεν είναι έκφραση, είναι η πραγματικότητα.
Μέχρι χθες..
Στην Ελλάδα το 85% των αποβλήτων καταλήγει είτε σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (ΧΥΤΑ) είτε σε ανεξέλεγκτες χωματερές, για τις οποίες η χώρα πληρώνει ακόμη υπέρογκα πρόστιμα. Η διάθεση στους ΧΥΤΑ, σύμφωνα με τις διαταγές της Ε.Ε., αποτελεί τον τελευταίο αποδεκτό τρόπο διαχείρισης αποβλήτων καθώς επιβαρύνει το περιβάλλον και δεν γίνεται διαχωρισμός ή ανακύκλωση των αποβλήτων. Επιπλέον, αποτελεί μια ασύμφορη οικονομικά επιλογή, καθώς η επιβάρυνση για τους παραγωγούς αποβλήτων ήταν 40 ευρώ/tn αποβλήτου (Ν.4508/2017) , μέχρι το 2019.
Από σήμερα : 1/1/2019
Σύμφωνα με Τροπολογία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, καταργείται ο φόρος ταφής αποβλήτων και έρχεται το τέλος κυκλική οικονομίας. Οι δήμοι που καταγράφουν μεγάλα ποσοστά ανακύκλωσης τόσο στα υλικά συσκευασίας όσο και στα οργανικά απόβλητα, θα πληρώνουν λιγότερα και θα μπορούν από την 1η Ιανουαρίου 2020 να προσφέρουν χαμηλότερα δημοτικά τέλη στους πολίτες τους
Το τέλος κυκλικής οικονομίας θα ξεκινά από 10 ευρώ ανά τόνο και τα έσοδα θα διατίθενται για τη δημιουργία μονάδων ανακύκλωσης και κυκλικής οικονομίας.
Στο πλαίσιο της νέας Στρατηγικής για την Κυκλική Οικονομία προβλέπονται μεγαλύτερες χρηματοδοτήσεις για ανακύκλωση με δημιουργία χωριστών ρευμάτων συλλογής ανακυκλώσιμων . Διαθέσιμες χρηματοδοτήσεις για τους Δήμους υπάρχουν -μέσω των ΠΕΠ- για τη χωριστή συλλογή οργανικών αποβλήτων, και μέσω του Πράσινου Ταμείου.
Ενώ η Βιομηχανία θα μπορεί να ενισχυθεί, εφόσον ικανοποιεί τις προδιαγραφές της κυκλικής οικονομίας μεσώ του Αναπτυξιακού Νόμου αλλά και με χρηματοδοτήσεις από την Αναπτυξιακή Τράπεζα (aftodioikisi.gr).
Στην Ευρώπη , ναι όχι εμείς, στη πραγματική Ευρώπη που η διαχείριση αποβλήτων και προστασία του περιβάλλοντος είναι ταυτόσημα, πλέον ονομάζεται «Κυκλική Οικονομία”
Κυκλική Οικονομία
Είναι μία δυσνόητη, αν όχι άγνωστη έκφραση, ωστόσο για την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα σχέδιο δράσης που υλοποιείται από το 2015 και ήδη αποδίδει καρπούς, συμβάλλοντας στην ανταγωνιστικότητα, στον εκσυγχρονισμό της οικονομίας και της βιομηχανίας, στη δημιουργία θέσεων εργασίας, στην προστασία του περιβάλλοντος, στην πράσινη επιχειρηματικότητα και στη βιώσιμη ανάπτυξη.
Η Διαλογή στην Πηγή , η ευθύνη του παραγωγού αποβλήτων, γιατί όλοι παράγουμε απόβλητα, άρα πρέπει να τα χωρίζουμε όπως προβλέπει ο νόμος, μέσα στα σπίτια μας. Από εκεί ξεκινά η διαχείριση αποβλήτων, απο τα σπίτι μας, τα γραφεία μας, τακαταστήματα και τις επιχειρήσεις.
Αν οι δήμοι διαχειριστούν όλα τα ανακυκλώσιμά τους, θα μειώσουν τον όγκο των αποβλήτων κατά 50%! Αυτό θα είναι προς όφελός τους, αφού θα έχουν έσοδα από τη διάθεση καθαρών υλικών/προϊόντων που θα διαθέτουν σε ιδιώτες, οι οποίοι μπορούν να εγκαταστήσουν σφραγισμένους κάδους διαφορετικών χρωμάτων ή σπιτάκια ανακύκλωσης με οικονομικό/ανταποδοτικό εργαλείο (κουπόνι) και να αναλάβουν την αποκομιδή των ανακυκλώσιμων, δηλαδή καθαρών υλικών.
O Δήμος μπορεί να έχει απευθείας έσοδα
Οι Δήμοι μπορούν πλέον να έχουν απευθείας έσοδα από την εκποίηση των αποβλήτων τους. Η νομοθεσία λύνει τα χέρια του δήμου. Χωρίς κόπο αλλά με τον τρόπο που χιλιάδες επαγγελματίες δραστηριοποιούνται στη διαχείριση αποβλήτων . Μια βιομηχανία με τζίρο δις εκατομμυρίων ευρώ και εξαγωγές. Κάθε αρχή και δύσκολη βέβαια, αλλά όποιος έχει όρεξη για δουλειά και βασικές γνώσεις, μπορεί να οργανώσει ένα σύστημα που θα φέρνει χρήμα στη πόλη και βέβαια θα εξαφανίσει τα σκουπίδια. Δεν είναι “μαγεία” , είναι απλά μια δουλειά. Δεν είναι κάποια “ανακάλυψη” , είναι η απλή εργασιακή καθημερινότητα όσων ασχολούμαστε με την κάθε είδους συλλογή και μεταφορά και διαχείριση αποβλήτων.
Η Κομποστοποίηση είναι η λύση
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, περίπου το 37% των σκουπιδιών που αποστέλλονται σε υπερφορτωμένους χώρους υγειονομικής ταφής είναι οργανικό υλικό. Αυτό το σημαντικό ποσοστό θα μπορούσε εύκολα να ανακυκλωθεί με φυσικούς τρόπους, όπως η κομποστοποίηση, και να επαναχρησιμοποιηθεί, ώστε να μη βλάψει το περιβάλλον, αλλά αντιθέτως να το ωφελήσει.
Δήμος ανεπαρκής και αδιάφορος
O Δήμος μας αποδείχθηκε ανίκανος να λύσει το πρόβλημα της παράνομης απόρριψης στα πεζοδρόμια, μη θέλοντας να συγκρουσθεί με τους ανεύθυνους δημότες που απορρίπτουν εκτός κάδου από σακούλες μέχρι ογκώδη και κλαδέματα.
Ο Δήμος μας αποδείχθηκε ανίκανος να εφαρμόσει την ανακύκλωση έστω και μέσω μπλέ κάδων. Με ακινητοποιημένο το απορριμματοφόρο της ανακύκλωσης για χρόνια, με τη δικαιολογία των συνεχών προβλημάτων του . Ενώ για τις έκτακτες επισκευές για τα απορριμματοφόρα των σύμμεικτων αποβλήτων KHO 4883 και ΚΗΟ 4895 μόνο τον Απρίλιο του 2019 δαπανήσαμε 34.814,28! ευρώ.
Ο Δήμος μας είναι εγκληματικά ανεύθυνος, χωροθετώντας κάδους χωρίς τεχνική μελέτη κατά παράβαση ΚΟΚ, Κτιριοδομικού Κανονισμού και νομοθεσίας Αμεα και σχετικών εγκυκλίων για απρόσκοπτη πρόσβαση στο κοινόχρηστο χώρο. Ακόμα και την ΥΑ 114218/1997 που είναι νομοθέτημα και ορίζει μεταξύ άλλων σαφείς προδιαγραφές για τα τεχνικά χαρακτηριστικά των κάδων σύμμεικτων και ανακύκλωσης και τη χωροταξική τοποθέτηση ανάλογα με τον όγκο, 350 λιτ, 750 ή 1100 λιτ.σε συνάρτηση με το χώρο τοποθέτησης(για τον κάδο 1100 λιτ.ορίζεται 1,40 χ1,40 τμ για χωροθέτηση) και τη παραγωγή αποβλήτων ανα περιοχή και κατοικίες εκτός από μονοκατοικίες και άλλα πολλά . Είναι το νομοθέτημα που μνημονεύεται στο αιτιολογικό όλων των αποφάσεων για έκδοση άδειας λειτουργίας και περιβαλλοντικούς όρους για επαγγελματικές δραστηριότητες διαχείρισης αποβλήτων, άγνωστη όμως στο δήμο μας που τα σκουπίδια βασιλεύουν και οι κάδοι χορεύουν στο ρυθμό της ευνοιοκρατίας. Και με κόστος 105.000 ευρώ περίπου για τη προμήθεια τους, τα τελευταία πέντε χρόνια.
Τίποτα από τα παραπάνω δεν λαμβάνει υπόψιν η Καθαριότητα-υπηρεσία προστασίας και ελέγχου Περιβάλλοντος αλλά και η Τεχνική υπηρεσία. Η νομιμότητα είναι άγνωστη έννοια για υπαλλήλους και αιρετούς. Το παράλογο προστάζει και η τρέλα εξουσιάζει, η παραδοξότητα είναι η καθημερινότητά μας, η επικινδυνότητα έγινε συνήθειά μας.
Ο Ενιαίος Διαχειριστικός Σύνδεσμος Νομών Αττικής θέλει τα χρήματα μας
το 2018 18.959.970 τόννοι αποβλήτων μεταφέρθηκαν από το Δήμο μας στον ΕΔΣΝΑ και 18783.270 το 2017
το 2016 με 18.622.545 και το 2015 19.164,32 τόνους προς ΕΔΣΝΑ , πληρώσαμε 863.148,00 ευρώ.
Τo 2017 για 19.617,00 τόνους πληρώσαμε 863.148 ευρώ
“Οι ετήσιες εισφορές των δήμων που συμμετέχουν στον περιφερειακό σύνδεσμο ΦΟΔΣΑ καθορίζονται με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου, μετά από εισήγηση της εκτελεστικής επιτροπής, ανάλογα με τις ποσότητες των στερεών αποβλήτων που αντιστοιχούν στους δήμους αυτούς και διακινούνται κάθε έτος μέσω του συστήματος διαχείρισης. Για τον υπολογισμό ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 9 του ν. 3854/2010 και της ΚΥΑ 2527/2009.”
Το ποσό της αντίστοιχης εισφοράς ή του τέλους των δήμων προς τον ΕΔΣΝΑ, καλύπτεται από τα έσοδα των δήμων που προέρχονται από το ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας.”
Κι ο Δήμος έχει το κεφάλι του ήσυχο
το 2015 στο Τοπικό Σχέδιο ο δήμος υπολόγισε τα κόστη σε 3.345.566 περίπου από τη λειτουργία της υπηρεσίας καθαριότητας με :
- Συνολικό Εργατικό κόστος (αμοιβές, ασφάλιση): 1.785.425,57 €
- Κόστος συντήρησης και ανανέωσης εξοπλισμού: 517.746,91 €
- Κόστος εισόδου στο ΧΥΤΑ, ΣΜΑ, εισφορές: 1.042.383,90 €
“Το ποσόν αυτό είναι ισοδύναμο των ανταποδοτικών τελών για το έτος 2014.” Αυτό αναφέρεται στο παραπάνω έγγραφο γιατί μόνο αυτό ενδιαφέρει το Δήμο μας. Να είναι εντάξει με τα ανταποδοτικά τέλη , να είναι ισοσκελισμένα τα νούμερα.
Όσο υπάρχουν δημότες που πληρώνουν και ο δήμος θα ενδιαφέρεται μόνο για τα νούμερα, για τα έτοιμα ψάρια, πληρωμένα από την τσέπη του δημότη.
Εκτός από τους βρώμικους δρόμους και τα πεζοδρόμια με εμπόδια , τους κάδους που δεν έχουν πλυθεί εδώ και χρόνια, η δημοτική αρχή μας φόρτωσε και ένα δάνειο για το στόλο της καθαριότητας. Για τα απορριμματοφόρα, τέσσερα τον αριθμό που δεν θα είναι αναγκαία πλέον, γιατί δεν είναι κατάλληλα για τη συλλογή των κάδων κομποστοποίησης ή των καφέ κάδων.
Απορριμματοφόρα που δεν χρειάζονται καν, γιατί η κομποστοποίηση και η Διαλογή Πόρτα-Πόρτα προϋποθέτουν μικρότερους κάδους, οικιακούς μέχρι 350 λιΤ.
Η κομποστοποίηση μετά τον πρώτο μήνα αφήνει ελάχιστο υπόλειμμα στους οικιακούς κάδους έτσι που η συλλογή μια φορά την εβδομάδα ανα περιοχή, είναι αρκετή.
Η σύνδεση κατοικιών και των κάδων τους μέσω κωδικών με τα απορριμματοφόρα και τα δρομολόγιά τους για τη μέτρηση της ποσότητας των απορριμμάτων σε επίπεδο νοικοκυριού, όπως σχεδιάζεται σήμερα πιλοτικά σε ορισμένους δήμους της Θεσσαλονίκης, θα συνδέει την πληρωμή των τελών καθαριότητας όχι πια με τα τετραγωνικά μέτρα της κατοικίας, κάτι τραγικό και άδικο, αλλά με την περιβαλλοντική απόδοση και το αποτύπωμα του κάθε νοικοκυριού. Και αυτό αφορά και τις επιχειρήσεις και όλες τις δραστηριότητες της πόλης».
«Επιπλέον», μας λέει ο αρμόδιος υπουργός, «η θεσμοθέτηση το 2018 της χωριστής διαλογής του οργανικού υλικού υποχρεωτικά στους χώρους εστίασης επιβάλλει ειδικό σύστημα αποκομιδής, το οποίο επίσης θα ελέγχεται τηλεματικά, γιατί αυτά τα φορτία θα απαλλάσσονται του ειδικού τέλους υγειονομικής ταφής».
Για τους υπαλλήλους στη καθαριότητα , με ελάχιστες υπερωρίες και νυχτερινά ,το τσάκισμα των εργατικών δικαιωμάτων, τα εξοντωτικά ωράρια δουλειάς που δεν πληρώνονται, τα εργατικά ατυχήματα και οι θάνατοι των εργατών(34 θάνατοι μέσα στο 2017 σε όλη τη χώρα), τα μεροκάματα της πείνας, και η μερική απασχόληση που ανακυκλώνει τους εργαζόμενους σαν τα σκουπίδια, αυτό είναι το όραμα της δημοτικής μας αρχής. Δημότες και εργαζόμενοι μέσα στα σκουπίδια, για τα σκουπίδια.
Τα οικονομικά οφέλη του δήμου μας
Ο Δήμος μας, μόνο από την απομάκρυνση των εγκαταλελειμμένων μέσα στους πρώτους τέσσερεις μήνες του 2019, από 29 οχήματα προς 152 ευρώ το ένα σύμφωνα με τη σύμβαση με την ιδιωτική εταιρεία, έχει έσοδα 4.408 ευρώ, χωρίς να έχει ξοδέψει τίποτα. Μόνο την απασχόληση του υπαλλήλου για εντοπισμό και καταγραφή των εγκαταλελειμμένων οχημάτων που είναι πηγή ρύπανσης για όλους μας και δέσμευση χώρων στάθμευσης. Το παρατημένο αυτοκίνητο για μήνες σταθμευμένο, χωρίς συντήρηση ακινητοποιημένο, είναι επικίνδυνο απόβλητο, δηλητηριάζει τον αέρα της πόλης. Είναι φορέας επικίνδυνων μικροσωματιδίων που εύκολα εισπνέονται ειδικά από μωρά και παιδιά αλλά και ευπαθείς κατηγορίες συμπολιτών, είναι αρρώστια αλλά ο δήμος προτιμά να τα κρατά, ενώ το 98% του οχήματος ανακυκλώνεται .Από την ανακύκλωση μεταχειρισμένων ενδυμάτων και υποδημάτων, εκτός της έμμεσης οικονομικής ωφέλειας από την εκτροπή από τη συλλογή, και διάθεση στο ΧΥΤΑ ποσότητας ενδυμάτων και υποδημάτων ετησίως θα έχουμε άμεσο όφελος για τον Δήμο Χαϊδαρίου, από την προσφορά μέρος των περισυλλεγμένων υλικών μετά την διαλογή, στο Κοινωνικό Παντοπωλείο του Δήμου. Επίσης τα ακατάλληλα για επανάχρηση ρούχα, αξιοποιούνται και ανακυκλώνονται για δημιουργία ρούχων καθαρισμού,στουπιών, μονωτικού και άλλου υλικού.
Τα απόβλητα των των επαγγελματικών εγκαταστάσεων δεν είναι αστικά απόβλητα
Η υποχρέωση του Δήμου είναι να ελέγξει όλα τα συνεργεία αυτοκινήτων για συμβάσεις με συστήματα ανακύκλωσης για τα απόβλητα της παραγωγικής τους δραστηριότητας, όπως και τα καταστήματα εστίασης, τις υπεραγορές, τις επιχειρήσεις παραγωγής τροφίμων. Είναι υποχρεωτικό να παραδίδουν με δική τους ευθύνη και δικούς τους κάδους τα απόβλητά τους. Οι κάδοι που ήδη υπάρχουν εξυπηρετούν τις κατοικίες όχι τις επαγγελματικές δραστηριότητες που παράγουν απόβλητα με όγκο και ποσότητα που δεν προσομοιάζει στα αστικά απόβλητα. Το ίδιο και οι λαϊκές, πρέπει να παραδίδονται σε ρεύμα διαχείρισης βιοαποβλήτων τα σκουπίδια τους και όχι να μας χρεώνουν όλους τους δημότες για την αποκομιδή.
Εκδόθηκε η σχετική ΚΥΑ, το 2017.Δύο χρόνια έχουν περάσει και ακόμα στο δήμο μας Πράσινο Σημείο, πουθενά. Αντιθέτως ο Δήμος Αιγάλεω έχει χωροθετήσει κάποια Πράσινα Σημεία, όπως στο Δημαρχείο και το Μπαρουτάδικο.
Στην ιστοσελίδα του δήμου, που όλοι πληρώνουμε για τη συντήρησή της, δεν υπάρχει ούτε ένα απλό δελτίο ενημέρωσης των δημοτών για τα νέα σχετικά με διαχείριση αποβλήτων. Αντίθετα στους δήμους όπως τα Τρίκαλα, Ραφήνα εκτενείς αναφορές και ενημερώσεις. Γιατί εκεί κάνουν δουλειά προς όφελος όλων, για αυτό προοδεύουν οι πόλεις. Δεν είναι τυχαίο, είναι έργο συνεχούς προσπάθειας με όραμα και γνώση αλλά και χρήση εργαλείων χρηματοδοτικών από ΠΕΠ, ΕΚΤ, ΕΣΠΑ κλπ.
Πείτε μας λοιπόν , υποψήφιες και υποψήφιοι, τι θα κάνετε για τα απόβλητα του Δήμου; Ξέρετε να ψαρεύετε; μπορείτε να μάθετε στο δήμο μας να ψαρεύει;
Γιατί τα έτοιμα ψάρια τελείωσαν.